Λεξισκόπιο: υπερβολικός

Μάθετε για την ορθογραφία, τη μορφολογία, τον συλλαβισμό και τα συνώνυμα/αντίθετα οποιασδήποτε νεοελληνικής λέξης. Οι λέξεις παραμένουν μάταιοι ήχοι αν δεν μπορούμε να τις κατανοήσουμε.

H νέα ελληνική γλώσσα αποτελείται από ένα υπέροχο κατακλυσμό λέξεων, οι οποίες πηγάζουν στην πλειοψηφία τους από την αρχαία ελληνική. Διαμέσου των αιώνων κάποιες από τις λέξεις άρχισαν να επικαλύπτονται στο νόημα από άλλες και πολλές απέκτησαν πολλαπλές σημασίες.

Το Λεξισκόπιο παρουσιάζει πληροφορίες σχετικά με τον συλλαβισμό, τη μορφολογία (κλίση) και τα συνώνυμα και αντίθετα των λέξεων, αλλά και των πιο γνωστών φράσεων και εκφράσεων στις οποίες μια ελληνική λέξη μπορεί να μετέχει.

Εισαγάγετε τη λέξη που σας ενδιαφέρει κατωτέρω και πατήστε Αναζήτηση.

Το Λεξισκόπιο είναι ένα σύνθετο γλωσσικό εργαλείο, το οποίο παρέχει πληροφορίες για μια νεοελληνική λέξη ή φράση, συνδυάζοντας τη λειτουργικότητα του Συλλαβιστή, του Ορθογράφου, του Λημματοποιητή, του Μορφολογικού Λεξικού και του Θησαυρού Συνωνύμων-Αντιθέτων της Neurolingo.

Συλλαβισμός

υ-περ-βο-λι-κός

Μορφολογία

υπερβολικός επίθ.

Αρσενικό

	Ενικός		Πληθυντικός
Ονομαστική	ο	υπερβολικός	οι	υπερβολικοί
Γενική	του	υπερβολικού	των	υπερβολικών
Αιτιατική	τον	υπερβολικό	τους	υπερβολικούς
Κλητική		υπερβολικέ		υπερβολικοί

Θηλυκό

	Ενικός		Πληθυντικός
Ονομαστική	η	υπερβολική	οι	υπερβολικές
Γενική	της	υπερβολικής	των	υπερβολικών
Αιτιατική	την	υπερβολική	τις	υπερβολικές
Κλητική		υπερβολική		υπερβολικές

Ουδέτερο

	Ενικός		Πληθυντικός
Ονομαστική	το	υπερβολικό	τα	υπερβολικά
Γενική	του	υπερβολικού	των	υπερβολικών
Αιτιατική	το	υπερβολικό	τα	υπερβολικά
Κλητική		υπερβολικό		υπερβολικά

υπερβολικότερος επίθ. συγκρ.

Αρσενικό

	Ενικός		Πληθυντικός
Ονομαστική	ο	υπερβολικότερος	οι	υπερβολικότεροι
Γενική	του	υπερβολικότερου	των	υπερβολικότερων
Αιτιατική	τον	υπερβολικότερο	τους	υπερβολικότερους
Κλητική		υπερβολικότερε		υπερβολικότεροι

Θηλυκό

	Ενικός		Πληθυντικός
Ονομαστική	η	υπερβολικότερη	οι	υπερβολικότερες
Γενική	της	υπερβολικότερης	των	υπερβολικότερων
Αιτιατική	την	υπερβολικότερη	τις	υπερβολικότερες
Κλητική		υπερβολικότερη		υπερβολικότερες

Ουδέτερο

	Ενικός		Πληθυντικός
Ονομαστική	το	υπερβολικότερο	τα	υπερβολικότερα
Γενική	του	υπερβολικότερου	των	υπερβολικότερων
Αιτιατική	το	υπερβολικότερο	τα	υπερβολικότερα
Κλητική		υπερβολικότερο		υπερβολικότερα

υπερβολικότατος επίθ. υπερθ.

Αρσενικό

	Ενικός		Πληθυντικός
Ονομαστική	ο	υπερβολικότατος	οι	υπερβολικότατοι
Γενική	του	υπερβολικότατου	των	υπερβολικότατων
Αιτιατική	τον	υπερβολικότατο	τους	υπερβολικότατους
Κλητική		υπερβολικότατε		υπερβολικότατοι

Θηλυκό

	Ενικός		Πληθυντικός
Ονομαστική	η	υπερβολικότατη	οι	υπερβολικότατες
Γενική	της	υπερβολικότατης	των	υπερβολικότατων
Αιτιατική	την	υπερβολικότατη	τις	υπερβολικότατες
Κλητική		υπερβολικότατη		υπερβολικότατες

Ουδέτερο

	Ενικός		Πληθυντικός
Ονομαστική	το	υπερβολικότατο	τα	υπερβολικότατα
Γενική	του	υπερβολικότατου	των	υπερβολικότατων
Αιτιατική	το	υπερβολικότατο	τα	υπερβολικότατα
Κλητική		υπερβολικότατο		υπερβολικότατα

Συνώνυμα - Αντίθετα

υπερβολικός επίθ.

Σ: υπερβάλλων λόγ., υπέρμετρος: υπερβολικός ζήλος
Σ: παρατραβηγμένος, υπέρογκος: υπερβολικές δαπάνες
Σ: ακραίος₃: Είναι υπερβολικός στις εκτιμήσεις του. Α: μετριοπαθής

Προθήματα - Επιθήματα

υπερ- [iper]

υπέρ- [ipér] όταν ο τόνος ανεβαίνει στο αʹ συστατικό

Προέρχεται από την πρόθεση υπέρ.

1. Υπερβολικός βαθμός

Το υπερ- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν ότι κάτι υπάρχει ή γίνεται σε υπερβολικό βαθμό, πολύ περισσότερο από το κανονικό, το φυσιολογικό ή το συνηθισμένο. Για παράδειγμα, υπερεκτιμάμε τις δυνάμεις μας όταν θεωρούμε ότι είμαστε πιο ικανοί απ' ό,τι είμαστε στην πραγματικότητα· ένα υπέρογκο ποσό είναι υπερβολικά μεγάλο.

υπεραπλούστευση	υπεραισιόδοξος, -η, -ο	υπεραγαπώ
υπεραφθονία	υπεραυτόματος, -η, -ο	υπεραπλουστεύω
υπερδιέγερση	υπέργηρος, -η, -ο	υπερεκτιμώ
υπερένταση	υπέρλαμπρος, -η, -ο	υπερευχαριστώ
υπερθέρμανση	υπέρογκος, -η, -ο	υπερθερμαίνω
υπερκαταναλωτισμός	υπερπροστατευτικός, -ή, -ό	υπερκαλύπτω
υπερκοστολόγηση	υπερσύγχρονος, -η, -ο	υπερλειτουργώ
υπερλειτουργία		υπερτονίζω
υπερφόρτιση		υπερφορτίζω
υπερφόρτωση		υπερφορτώνω
υπερχρέωση		υπερχρεώνω

ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ: Οι λέξεις που σχηματίζονται με το υπερ- σε αυτή τη σημασία συχνά γράφονται με ενωτικό για να τονιστεί η ιδιαίτερη σημασία που δίνει στη λέξη αυτό το αʹ συστατικό (π.χ. υπερ-αγαπώ, υπερ-κοστολόγηση).

✔ Συχνά οι λέξεις με το υπερ- αποτελούν χαλαρά σύνθετα και προφέρονται με δευτερεύοντα τόνο [ipér] (π.χ. υπεραρκετός [ipérarketós]).

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΣΗΜΑΣΙΕΣ

•Το υπερ- συνδυάζεται με ουσιαστικά προκειμένου να δηλώσει επιτατικά κάτι πλούσιο και εντυπωσιακό. Για παράδειγμα, ένα υπερθέαμα είναι ένα φαντασμαγορικό θέαμα στο θέατρο ή στον κινηματογράφο με πλούσια σκηνικά και κοστούμια, μουσική, χορό και πλήθος συντελεστών.

υπεραγορά, υπερεξουσία, υπερεπιθεώρηση, υπερθέαμα, υπερκατάστημα, υπερπαραγωγή

• (ιατρ.) Στο λεξιλόγιο της ιατρικής, οι λέξεις με το υπερ- δηλώνουν ότι κάποια λειτουργία ή κάποιο φαινόμενο του οργανισμού συμβαίνει σε βαθμό υψηλότερο από το φυσιολογικό όριο. Για παράδειγμα, η υπέρταση είναι η πολύ υψηλή αρτηριακή πίεση.

υπεραιμία, υπερβιταμίνωση, υπεργλυκαιμία, υπερθερμία, υπερθυρεοειδισμός, υπερίδρωση, υπέρταση, υπερτονία, υπερτροφία

ΑΝΤ Τα αντίθετα σε αυτή τη σημασία σχηματίζονται με το υπο-* (π.χ. υπερθερμία ≠ υποθερμία, υπερθυρεοειδισμός ≠ υποθυρεοειδισμός).

• (χημ.) Στο λεξιλόγιο της χημείας, οι λέξεις με το υπερ- δηλώνουν μεγαλύτερη από το κανονικό αναλογία σε οξυγόνο.

υπεράλας	υπερανθρακικός, -ή, -ό
υπεροξείδιο	υπερχλωρικός, -ή, -ό

ΑΝΤ Τα αντίθετα σε αυτή τη σημασία σχηματίζονται με το υπο-* (π.χ. υπερχλωρικός ≠ υποχλωρικός).

2. Πάνω ή πέρα από κάτι

Το υπερ- σχηματίζει λέξεις που εκφράζουν την έννοια του πάνω, πέρα ή έξω από κάτι. Για παράδειγμα, το υπέρθυρο είναι το πάνω μέρος της πόρτας ή του παραθύρου, υπέργειος είναι ο σιδηρόδρομος που βρίσκεται έξω από τη γη, ενώ ένα υπερατλαντικό ταξίδι γίνεται προς ένα προορισμό που βρίσκεται πέρα από τον Ατλαντικό ωκεανό.

υπέρθυρο	υπεραστικός, -ή, -ό	υπερβαίνω	υπεράνω
υπερπέραν	υπερατλαντικός, -ή, -ό	υπερίπταμαι
	υπέργειος, -α, -ο	υπέρκειμαι
	υπερπόντιος, -α, -ο	υπερπηδώ
	υπερσιβηρικός, -ή, -ό	υπερυψώνω

✔ Πολλές λέξεις με το υπερ- έχουν μεταφορική σημασία.

υπεράνθρωπος	υπερηχητικός, -ή, -ό	υπερβάλλω
υπερεγώ (ψυχολ.)	υπερκομματικός, -ή, -ό	υπερνικώ
υπερρεαλισμός	υπερταξικός, -ή, -ό
υπερώνυμο (γραμμ.)	υπερφυσικός, -ή, -ό

3. Υπεράσπιση, υποστήριξη

Το υπερ- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν ότι μια ενέργεια γίνεται με στόχο να ενισχυθεί ή να ευνοηθεί κάποιος ή κάτι. Για παράδειγμα, όταν κανείς υπερψηφίζει μια απόφαση ψηφίζει θετικά και υποστηρίζει την πραγματοποίησή της.

υπεράσπιση	υπέρμαχος, -η, -ο	υπεραμύνομαι
υπερασπιστής		υπερασπίζομαι
υπερψήφιση		υπερθεματίζω
		υπερψηφίζω

ΑΝΤ Τα αντίθετα σε αυτή τη σημασία σχηματίζονται με το κατα-* (π.χ. υπερψηφίζω ≠ καταψηφίζω).

4. Υπεροχή, επικράτηση

Το υπερ- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν ότι κάτι είναι ανώτερο από κάτι άλλο σε ποιότητα, μέγεθος ή εξουσία. Για παράδειγμα, λέμε ότι στη φύση υπερισχύει πάντα ο πιο δυνατός.

υπερίσχυση	υπερέχω
υπεροχή	υπερισχύω

Λέξεις με άλλες σημασίες

Δεν πρέπει να γίνεται σύγχυση με το αʹ συστατικό υπ-* σε λέξεις όπως υπ-έρυθρος, υπ-εργολαβία.

-βολ-

Οι λέξεις που περιέχουν το συστατικό -βολ- αναφέρονται στη ρίψη ενός αντικειμένου ή στην εξάπλωση ενός φαινομένου.Το συστατικό -βολ- προέρχεται από το αρχαίο ρήμα βάλλω (= πετάω, ρίχνω). Το συστατικό αυτό εμφανίζεται σε:

Ρήματα

-βολάω [voláo]

Στον καθημερινό λόγο, το -βολάω σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν ότι μια πράξη γίνεται σε έντονο βαθμό. Για παράδειγμα, λέμε ειρωνικά για μια πολύτεκνη γυναίκα ότι γεννοβολάει συνέχεια.

γεννοβολάω, γυρνοβολάω, μοσχοβολάω, ξερνοβολάω, φεγγοβολάω

-βολώ [voló]

Για παράδειγμα, λέμε ότι κάτι ακτινοβολεί όταν εκπέμπει ακτίνες φωτός.

αγκυροβολώ, ακτινοβολώ, ηχοβολώ (σπάνιο), κεραυνοβολώ, λιθοβολώ, πετροβολώ (και προφ. πετροβολάω), πυροβολώ (και προφ. πυροβολάω), ριζοβολώ (και προφ. ριζοβολάω), φυλλοβολεί (για δέντρο), χιονοβολώ

Ουσιαστικά

-βόληση [vólisi]

Για παράδειγμα, η αγκυροβόληση είναι η πράξη κατά την οποία ένα καράβι ρίχνει άγκυρα· η ακτινοβόληση είναι η έκθεση ενός σώματος σε ακτινοβολία.

αγκυροβόληση, ακτινοβόληση, κεραυνοβόληση, λιθοβόληση

-βολητό [volitó]

Πρόκειται για λέξεις του καθημερινού λεξιλογίου. Για παράδειγμα, το ποδοβολητό είναι ο θόρυβος που κάνουν πολλά πόδια που τρέχουν μαζί.

μοσχοβολητό, πετροβολητό, ποδοβολητό, πυροβολητό

-βολία [volía]

Για παράδειγμα, η τοξοβολία είναι το άθλημα κατά το οποίο ρίχνουμε βέλη με τόξο.

αγκυροβολία, ακτινοβολία, αμφιβολία, δισκοβολία, πετροβολία, σκοποβολία, σπινθηροβολία, σφαιροβολία, σφυροβολία, ταχυβολία, φεγγοβολία, φυλλοβολία, φωτοβολία

✔ Η λέξη αμφιβολία (= αβεβαιότητα, ενδοιασμός, επιφύλαξη) είχε αρχικά τη σημασία «επίθεση από δύο μεριές».

-βόλος [vólos]

(αθλητ.) Για παράδειγμα, ο δισκοβόλος είναι ο αθλητής της δισκοβολίας.

δισκοβόλος, σκοποβόλος, σφαιροβόλος, σφυροβόλος, τοξοβόλος

Επίθετα

-βολικός [volikós], -βολική, -βολικό

Για παράδειγμα, όταν κάτι είναι υπερβολικό ξεπερνάει το κανονικό ή το συνηθισμένο, γίνεται ή λέγεται με υπερβολή.

αναβολικός, αντιπαραβολικός, παραβολικός, προκαταβολικός, πυροβολικός, συμβολικός, υπερβολικός

-βόλος [vólos], -βόλος/-βόλα, -βόλο

Για παράδειγμα, τα φυλλοβόλα δέντρα ρίχνουν τα φύλλα τους το χειμώνα· κεραυνοβόλος είναι ο ξαφνικός και πολύ δυνατός έρωτας.

αεροβόλος, ακτινοβόλος, αστραποβόλος, εκηβόλος (για όπλο, που ρίχνει μακριά), κεραυνοβόλος, μυροβόλος, πυροβόλος, σπινθηροβόλος, ταχυβόλος, φλογοβόλος, φυλλοβόλος, φωτοβόλος

✔ Πολλά από αυτά τα επίθετα έχουν μετατραπεί σε ουσιαστικά (π.χ. πυροβόλο, ταχυβόλο, φλογοβόλο).

2 Από 10

Για τους επισκέπτες του site μας, το Λεξισκόπιο έχει περιορισμό χρήσης τις 10 λέξεις ανά ημέρα. Εγγραφείτε δωρεάν στο site μας για να αποκτήσετε όριο 30 λέξεων ανά ημέρα.

Εναλλακτικά, μπορείτε να προμηθευτείτε την εφαρμογή του Λεξισκόπιου για Κινητά Λεξισκόπιο Mobile App όπου η χρήση λέξεων είναι απεριόριστη.

Neurolingo Εφαρμογές Γλωσσικής Τεχνολογίας

Είσοδος