Λεξισκόπιο: αντώνυμος

Μάθετε για την ορθογραφία, τη μορφολογία, τον συλλαβισμό και τα συνώνυμα/αντίθετα οποιασδήποτε νεοελληνικής λέξης. Οι λέξεις παραμένουν μάταιοι ήχοι αν δεν μπορούμε να τις κατανοήσουμε.

H νέα ελληνική γλώσσα αποτελείται από ένα υπέροχο κατακλυσμό λέξεων, οι οποίες πηγάζουν στην πλειοψηφία τους από την αρχαία ελληνική. Διαμέσου των αιώνων κάποιες από τις λέξεις άρχισαν να επικαλύπτονται στο νόημα από άλλες και πολλές απέκτησαν πολλαπλές σημασίες.

Το Λεξισκόπιο παρουσιάζει πληροφορίες σχετικά με τον συλλαβισμό, τη μορφολογία (κλίση) και τα συνώνυμα και αντίθετα των λέξεων, αλλά και των πιο γνωστών φράσεων και εκφράσεων στις οποίες μια ελληνική λέξη μπορεί να μετέχει.

Εισαγάγετε τη λέξη που σας ενδιαφέρει κατωτέρω και πατήστε Αναζήτηση.


Το Λεξισκόπιο είναι ένα σύνθετο γλωσσικό εργαλείο, το οποίο παρέχει πληροφορίες για μια νεοελληνική λέξη ή φράση, συνδυάζοντας τη λειτουργικότητα του Συλλαβιστή, του Ορθογράφου, του Λημματοποιητή, του Μορφολογικού Λεξικού και του Θησαυρού Συνωνύμων-Αντιθέτων της Neurolingo.

Συλλαβισμός

α-ντώ-νυ-μος

Μορφολογία

αντώνυμος επίθ.

Αρσενικό
ΕνικόςΠληθυντικός
Ονομαστικήοαντώνυμοςοιαντώνυμοι
Γενικήτουαντώνυμουτωναντώνυμων
Αιτιατικήτοναντώνυμοτουςαντώνυμους
Κλητική αντώνυμε αντώνυμοι
Θηλυκό
ΕνικόςΠληθυντικός
Ονομαστικήηαντώνυμηοιαντώνυμες
Γενικήτηςαντώνυμηςτωναντώνυμων
Αιτιατικήτηναντώνυμητιςαντώνυμες
Κλητική αντώνυμη αντώνυμες
Ουδέτερο
ΕνικόςΠληθυντικός
Ονομαστικήτοαντώνυμοτααντώνυμα
Γενικήτουαντώνυμουτωναντώνυμων
Αιτιατικήτοαντώνυμοτααντώνυμα
Κλητική αντώνυμο αντώνυμα

Συνώνυμα - Αντίθετα

αντώνυμος επίθ. ΓΡΑΜΜ.

Σαντίθετος5 Ασυνώνυμος

Προθήματα - Επιθήματα

αντι- [andi]

αντί- [andí] όταν ο τόνος ανεβαίνει στο αʹ συστατικό
αντ- [and] πριν από φωνήεν
ανθ- [anθ] παλαιότερα, πριν από δασυνόμενο φωνήεν

Προέρχεται από την πρόθεση αντί.

1. Αντίθεση ή εχθρική στάση

Το αντι- σχηματίζει επίθετα που δηλώνουν ότι κάτι αντιτίθεται σε κάτι άλλο, το βλάπτει ή το εξουδετερώνει. Για παράδειγμα, μία συνήθεια είναι ανθυγιεινή όταν βλάπτει την υγεία μας, ενώ τα αντικαπνιστικά μέτρα απαγορεύουν το κάπνισμα.

αντηλιακό

ανθελληνικός, -ή, -ό

αντιδικώ

αντιδικία

ανθυγιεινός, -ή, -ό

αντιπαθώ

αντινομία

αντιαγροτικός, -ή, -ό

αντιπάθεια

αντιαεροπορικός, -ή, -ό

αντιαισθητικός, -ή, -ό

αντιακαδημαϊκός, -ή, -ό

αντιαλλεργικός, -ή, -ό

αντιαρματικός, -ή, -ό

αντιβηχικός, -ή, -ό

αντίδικος, -η, -ο (νομ.)

αντικαπνιστικός, -ή, -ό

αντιπαθητικός, -ή, -ό

αντιπαιδαγωγικός, -ή, -ό

αντιπυραυλικός, -ή, -ό

αντισυλληπτικός, -ή, -ό

αντιτρομοκρατικός, -ή, -ό

αντιχαριστικός, -ή, -ό

ΑΝΤ Τα αντίθετα σε αυτή τη σημασία σχηματίζονται με το φιλο-* (π.χ. ανθελληνικόςφιλελληνικός).

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΗ ΣΗΜΑΣΙΑ

(επιστημ.) Το αντι- σχηματίζει και λέξεις του επιστημονικού λεξιλογίου.

αντιβαρύτητα (φυσ.), αντιγόνο (βιολ.), αντικυκλώνας (μετεωρ.), αντιμόνιο (χημ.), αντίστιξη (μουσ.), αντίσωμα (βιολ.), αντιύλη (φυσ.)

ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ: Οι λέξεις που σχηματίζονται με το αντι- σε αυτή τη σημασία συχνά γράφονται με ενωτικό για να τονιστεί η ιδιαίτερη σημασία που δίνει στη λέξη αυτό το αʹ συστατικό (π.χ. αντι-αεροπορικός).

2. Αντικατάσταση ή εξομοίωση

Το αντι- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν ότι κάτι μπορεί να πάρει τη θέση κάποιου άλλου πράγματος με τις ίδιες δυνατότητες. Για παράδειγμα, όταν αντιπροσωπεύουμε κάποιον έχουμε δικαίωμα να ενεργούμε αντί για αυτόν, ενώ το αντικλείδι είναι ένα κλειδί ίδιο με αυτό που ανοίγει μια κλειδαριά.

αντίβαρο

αντικαταβολικός, -ή, -ό

αντικαθιστώ

αντίδωρο

αντιπροσωπευτικός, -ή, -ό

αντικαταβάλλω

αντικαταβολή

αντισταθμιστικός, -ή, -ό

αντιπροσωπεύω

αντικατάσταση

αντίστοιχος, -η, -ο

αντισταθμίζω

αντικαταστάτης (θηλ. -τρια)

αντιστοιχώ

αντικλείδι

αντιπαροχή

αντιπροσωπεία

αντιπρόσωπος

αντιστάθμισμα

αντιστοιχία

αντίτιμο

αντωνυμία (γραμμ.)

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΗ ΣΗΜΑΣΙΑ

Το αντι- σχηματίζει ουσιαστικά που δηλώνουν το δεύτερο σημαντικότερο πρόσωπο σε μια ιεραρχία. Για παράδειγμα, ο αντιπρόεδρος σε ένα κόμμα ή σε έναν οργανισμό είναι το δεύτερο σημαντικότερο πρόσωπο μετά τον πρόεδρο.

ανθυπολοχαγός, ανθυποπλοίαρχος, αντιδήμαρχος, αντιναύαρχος, αντιπλοίαρχος, αντιπρόεδρος, αντιπρύτανης, αντιπτέραρχος, αντιπύραρχος, αντισμήναρχος

3. Αντίδραση ή ανταπόδοση

Το αντι- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν κάτι που γίνεται ως αντίδραση ή ως ανταπόδοση σε κάτι άλλο. Για παράδειγμα, η αντιπρόταση είναι μια αντίθετη, διαφορετική ή συμπληρωματική πρόταση που γίνεται σε απάντηση προηγούμενης πρότασης άλλου συνομιλητή.

ανταπεργία

ανταπαντώ

αντεκδίκηση

αντεκδικούμαι

αντιδιαδήλωση

αντιδρώ

αντίλογος

αντιμιλάω/-ώ

αντιπροσφορά

αντιπροτείνω

αντιπρόταση

αντιφωνώ

αντιχαιρετισμός

αντιχαιρετάω/-ώ

4. Απέναντι

Το αντι- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν, συνήθως μεταφορικά, ότι κάτι βρίσκεται απέναντι από κάτι άλλο, γεγονός που μπορεί να συνεπάγεται αντανάκλαση (π.χ. αντικατοπτρίζω), σύγκριση (π.χ. αντιπαραβάλλω) ή σύγκρουση (π.χ. αντίπαλος, αντιμέτωπος).

αντικατοπτρισμός

αντιμέτωπος, -η, -ο

αντιγράφω

αντίκρυ

αντίκτυπος

αντίπαλος, -η, -ο

αντικατοπτρίζω

αντίπερα

αντίλαλος

αντιλαλώ

αντίποδας

αντιμετωπίζω

αντιπαραβάλλω

αντιπαραθέτω

αντιφεγγίζω

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΗ ΣΗΜΑΣΙΑ

Το αντι- με την κυριολεκτική σημασία «απέναντι» σχηματίζει κυρίως τοπωνύμια. Για παράδειγμα, η Αντίπαρος λέγεται έτσι γιατί βρίσκεται ακριβώς απέναντι από την Πάρο.

Αντικύθηρα, Αντίπαξοι, Αντίπαρος, Αντίρριο

Λέξεις με άλλες σημασίες

Δεν πρέπει να γίνεται σύγχυση με λέξεις που σχηματίζονται με το ανθο- (από το ουσιαστικό ανθός) όπως ανθόμελο, ανθοκήπιο, ανθόνερο.

-ωνυμ-

Οι λέξεις που περιέχουν το συστατικό -ωνυμ- αναφέρονται στο όνομα.Το συστατικό -ωνυμ- προέρχεται από το αρχαίο ουσιαστικό όνυμα (= όνομα). Το συστατικό αυτό εμφανίζεται σε:

Ουσιαστικά

-ωνυμία [onimía]

Για παράδειγμα, όταν κάποιος κρατάει την ανωνυμία του δεν αποκαλύπτει το όνομά του, ενώ η επωνυμία μιας εταιρείας είναι η επίσημη και νομικά κατοχυρωμένη ονομασία της.

ανθρωπωνυμία, ανωνυμία, επωνυμία, κακωνυμία, μητρωνυμία, πατρωνυμία, πολυωνυμία, προσωνυμία, ψευδωνυμία

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΗ ΣΗΜΑΣΙΑ

(γραμμ.) Στη γραμματική, το συστατικό -ωνυμία σχηματίζει όρους που δηλώνουν σημασιολογικές σχέσεις μεταξύ λέξεων.

αντωνυμία, μετωνυμία, ομωνυμία, συνωνυμία, ταυτωνυμία

-ωνύμιο [onímio]

Για παράδειγμα, το τοπωνύμιο είναι το όνομα ενός γεωγραφικού τόπου.

αγιωνύμιο, ακρωνύμιο, ανθρωπωνύμιο, εθνωνύμιο, επωνύμιο, θεωνύμιο, κυριωνύμιο, οδωνύμιο, παρωνύμιο (= παρατσούκλι), προσωνύμιο, τοπωνύμιο

-ώνυμο [ónimo]

Για παράδειγμα, το ψευδώνυμο είναι το ψεύτικο όνομα που χρησιμοποιεί συνήθως ένας λογοτέχνης ή καλλιτέχνης αντί για το πραγματικό του για να υπογράφει τα έργα του· το πατρώνυμο κάποιου είναι το όνομα του πατέρα του.

ακρώνυμο, επώνυμο, κυριώνυμο, μητρώνυμο, παρώνυμο, πατρώνυμο, ψευδώνυμο

✔ Υπάρχουν παράλληλοι τύποι σε -ώνυμο και σε -ωνύμιο με παρόμοια σημασία (π.χ. ακρώνυμο - ακρωνύμιο, κυριώνυμο - κυριωνύμιο).

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΗ ΣΗΜΑΣΙΑ

(μαθημ.) Το -ώνυμο σχηματίζει λέξεις του μαθηματικού λεξιλογίου που δηλώνουν μια αλγεβρική παράσταση με συγκεκριμένο αριθμό όρων. Για παράδειγμα, το μονώνυμο είναι μια αλγεβρική παράσταση με μία μόνο σταθερά ή/και μεταβλητή.

διώνυμο, μονώνυμο, πολυώνυμο, τριώνυμο

Επίθετα

-ωνυμικός [onimikós], -ωνυμική, -ωνυμικό

Για παράδειγμα, το πατρωνυμικό όνομα σχηματίζεται από το όνομα του πατέρα.

αντωνυμικός (γραμμ.), μετωνυμικός (γραμμ.), μητρωνυμικός, οδωνυμικός, πατριδωνυμικός, πατρωνυμικός, συνωνυμικός (γραμμ.), τοπωνυμικός, υπερωνυμικός (γραμμ.), υπωνυμικός (γραμμ.)

✔ Πολλά από αυτά τα επίθετα συνηθίζονται ως ουσιαστικά (π.χ. πατριδωνυμικό, πατρωνυμικό).

-ώνυμος [ónimos], -ώνυμη, -ώνυμο

Για παράδειγμα, ένα ανώνυμο τηλεφώνημα γίνεται από κάποιον που δεν αποκαλύπτει το όνομά του, την ταυτότητά του.

αγιώνυμος, αντώνυμος (γραμμ.), ανώνυμος, επώνυμος, ετερώνυμος (μαθημ.), παρώνυμος (γραμμ.), περιώνυμος, ποικιλώνυμος, πολυώνυμος (μαθημ.), συνώνυμος (γραμμ.), ταυτώνυμος (γραμμ.), ψευδώνυμος

ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ: Σύμφωνα με τους ορθογραφικούς κανόνες της σχολικής Γραμματικής, γράφουμε με /ω/ και όχι με /ο/ όταν το ουσιαστικό όνυμα (= όνομα) αποτελεί το βʹ συστατικό της λέξης (όπως και σε ανάλογες περιπτώσεις, π.χ. οδύνη-επώδυνος, όροφος-διώροφος).


2 Από 10



Για τους επισκέπτες του site μας, το Λεξισκόπιο έχει περιορισμό χρήσης τις 10 λέξεις ανά ημέρα. Εγγραφείτε δωρεάν στο site μας για να αποκτήσετε όριο 30 λέξεων ανά ημέρα.

Εναλλακτικά, μπορείτε να προμηθευτείτε την εφαρμογή του Λεξισκόπιου για Κινητά Λεξισκόπιο Mobile App όπου η χρήση λέξεων είναι απεριόριστη.