Συνίζηση είναι η ημιφωνοποίηση φωνηέντων (από φωνήεν+φωνήεν σε φωνήεν+ημίφωνο) και η προφορά τους σε μια συλλαβή ή αλλιώς διφθογγοποίηση. Σκοπός της συνίζησης είναι η αποφυγή της χασμωδίας σε μια ακολουθία φωνηέντων, πράγμα που εντάσσεται στη γενικότερη τάση των γλωσσών για προώθηση της συλλαβικής δομής [σύμφωνο-φωνήεν]. Στα Νέα Ελληνικά, το φαινόμενο της συνίζησης δεν είναι προβλέψιμο. Ο ίδιος συνδυασμός φωνηέντων μπορεί άλλοτε να προφέρεται συνιζημένος (οπότε δε συλλαβίζεται) και άλλοτε ασυνίζητος (οπότε συλλαβίζεται). Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει αυτούς τους συνδυασμούς φωνηέντων συνοδευόμενους από παραδείγματα συνίζησης και μη συνίζησης:
| Συνίζηση: ΝΑΙ | Συνίζηση: ΟΧΙ | ||
|---|---|---|---|
| 1 | άη | κε-λάη-δη-μα, κε-λάη-δη-σα | Μά-η-δες, χα-ρα-μο-φά-η-δες |
| 2 | αη | αη-δό-νι, καη-μός | α-η-δί-α, δε-κα-η-μέ-ρου |
| 3 | αϊ | αϊ -τός, χαϊ-μα-λί, νε-ραϊ-δί-σιος | σα-ϊ-τεύ-ω, α-χα-ϊ-κός, πα-ρα-ϊ-α-τρι-κός |
| 4 | άι | χάι-δε-μα, χρυ-σο-γάι-τα-νο | εξ-αρ-χά-ι-σα, κι-λο-μπά-ιτ |
| 5 | εϊ | λεϊ-μο-νιά, ζεϊ-μπέ-κι-κος | πλε-ϊ-μέ-ι-κερ, κα-ζε-ϊ-νι-κός |
| 6 | ηώ | κα-ληώ-ρα | η-ώ, προ-σνη-ώ-σε-ως |
| 7 | ια | φτώ-χεια, δό-λια, δια-χέ-ω | Α-ντι-ό-χει-α, δό-λι-α, δι-α-χέ-ω |
| 8 | ιά | πιά-σω, βιά-ζουν, λιά-σω | κο-πι-ά-σω, βι-ά-ζουν, σχο-λι-ά-σω |
| 9 | ιε | άγιε, γιε, ή-πιε, ό-ποιες | ά-γι-ε, ή-πι-ε, ό-μοι-ες |
| 10 | ιέ | αλ-λα-ξιές, πιέ-στε, θε-ριέ-ψω | δε-ξι-ές, πι-έ-στε, α-γρι-έ-ψω |
| 11 | ιο | ο-λό-ι-διος, κα-θά-ριοι, θειου | αιφ-νί-δι-ος, Ά-ρει-οι, υ-δρό-θει-ου |
| 12 | ιό | κα-τα-ριό-ταν, θε-ριό | κα-θα-ρι-ό-τη-τα, θη-ρι-ό-μορ-φος |
| 13 | ιω | ί-σιω-να, τε-λειω-μέ-νος | α-παί-σι-ων, τε-λει-ω-μέ-νος |
| 14 | ιώ | λο-γιών, Λη-ξου-ριώ-της | τε-χνο-λο-γι-ών, Λαυ-ρι-ώ-της |
| 15 | όε | κα-λόει-δα, α-πόει-δα | ι-στι-ο-πλό-ε, πρό-ε-δρος, α-θρό-ες |
| 16 | όη | βόη-θη-σα, κα-λόηρ-θα | βό-η-σα, κα-λό-η-χα, α-νό-η-τα |
| 17 | όι | βόι-δι, ρόι-δι, κο-ρόι-δο | κον-βό-ι, πο-λα-ρό-ιντ, ο-λό-ι-διο |
| 18 | οϊ | βοϊ-δί-σιος, κο-ροϊ-δεύ-ω | ευ-βο-ϊ-κός, μι-κρο-ϊ-δι-ο-κτή-της |
| 19 | υα | α-μυα-λιά, ξε-στά-χυα-σα | μυ-αλ-γί-α, πε-ρι-στά-χυ-α |
| 20 | υά | μα-το-γυά-λια, φτυά-ρι | μα-νου-ά-λια, φλυ-ά-ρη-σα |
| 21 | υέ | λε-πτο-κα-ρυές | ι-δι-ο-φυ-ές, μυ-έ-λι-νος, σου-έτ |
| 22 | υο | δυο-νών, κα-ρυο-φύλ-λι | α-σό-δυ-ο, κρυ-ο-φθο-ρι-σμός |
| 23 | υό | δυό-μι-σι, κα-ρυό-φυλ-λο | α-να-δυ-ό-μα-στε, κα-ρυ-ό-τυ-πος |
| 24 | υώ | δι-χτυών, λε-πτο-κα-ρυών | δι-κτυ-ώ-νω, Κα-ρυ-ώ-ν |
Ο Συλλαβιστής [1] της Neurolingo, προκειμένου να είναι σε θέση να αναγνωρίζει πότε οι παραπάνω συνδυασμοί φωνηέντων παθαίνουν συνίζηση και πότε όχι, χρησιμοποιεί δέντρα απόφασης τα οποία έχουν εκπαιδευτεί με τη βοήθεια παραδειγμάτων συνίζησης και μη συνίζησης (όπως αυτά του παραπάνω πίνακα).
[Πίσω [2]]
