Λεξισκόπιο: προδιαγράφω

Μάθετε για την ορθογραφία, τη μορφολογία, τον συλλαβισμό και τα συνώνυμα/αντίθετα οποιασδήποτε νεοελληνικής λέξης. Οι λέξεις παραμένουν μάταιοι ήχοι αν δεν μπορούμε να τις κατανοήσουμε.

H νέα ελληνική γλώσσα αποτελείται από ένα υπέροχο κατακλυσμό λέξεων, οι οποίες πηγάζουν στην πλειοψηφία τους από την αρχαία ελληνική. Διαμέσου των αιώνων κάποιες από τις λέξεις άρχισαν να επικαλύπτονται στο νόημα από άλλες και πολλές απέκτησαν πολλαπλές σημασίες.

Το Λεξισκόπιο παρουσιάζει πληροφορίες σχετικά με τον συλλαβισμό, τη μορφολογία (κλίση) και τα συνώνυμα και αντίθετα των λέξεων, αλλά και των πιο γνωστών φράσεων και εκφράσεων στις οποίες μια ελληνική λέξη μπορεί να μετέχει.

Εισαγάγετε τη λέξη που σας ενδιαφέρει κατωτέρω και πατήστε Αναζήτηση.

Το Λεξισκόπιο είναι ένα σύνθετο γλωσσικό εργαλείο, το οποίο παρέχει πληροφορίες για μια νεοελληνική λέξη ή φράση, συνδυάζοντας τη λειτουργικότητα του Συλλαβιστή, του Ορθογράφου, του Λημματοποιητή, του Μορφολογικού Λεξικού και του Θησαυρού Συνωνύμων-Αντιθέτων της Neurolingo.

Συλλαβισμός

προ-δι-α-γρά-φω

Μορφολογία

προδιαγράφω ρήμ.

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

Ενεστώτας-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	προδιαγράφω	προδιαγράφουμε & προδιαγράφομε διαλ.
Β	προδιαγράφεις	προδιαγράφετε
Γ	προδιαγράφει	προδιαγράφουν & προδιαγράφουνε προφ.

Ενεστώτας-Προστακτική

	Ενικός	Πληθυντικός
Β	προδιάγραφε	προδιαγράφετε

Ενεστώτας-Μετοχή

προδιαγράφοντας

Αόριστος-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	προδιέγραψα	προδιαγράψαμε
Β	προδιέγραψες	προδιαγράψατε
Γ	προδιέγραψε	προδιέγραψαν & προδιαγράψανε προφ.

Αόριστος-Υποτακτική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	προδιαγράψω	προδιαγράψουμε & προδιαγράψομε διαλ.
Β	προδιαγράψεις	προδιαγράψετε
Γ	προδιαγράψει	προδιαγράψουν & προδιαγράψουνε προφ.

Αόριστος-Προστακτική

	Ενικός	Πληθυντικός
Β	προδιάγραψε	προδιαγράψετε & προδιαγράψτε

Αόριστος-Απαρέμφατο

προδιαγράψει

Παρατατικός-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	προδιέγραφα	προδιαγράφαμε
Β	προδιέγραφες	προδιαγράφατε
Γ	προδιέγραφε	προδιέγραφαν & προδιαγράφανε προφ.

ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

Ενεστώτας-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	προδιαγράφομαι	προδιαγραφόμαστε
Β	προδιαγράφεσαι	προδιαγράφεστε & προδιαγραφόσαστε προφ.
Γ	προδιαγράφεται	προδιαγράφονται

Ενεστώτας-Προστακτική

	Πληθυντικός
Β	προδιαγράφεστε

Ενεστώτας-Μετοχή

προδιαγραφόμενος

Αόριστος-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	προδιαγράφηκα & προδιαγράφτηκα	προδιαγραφήκαμε & προδιαγραφτήκαμε
Β	προδιαγράφηκες & προδιαγράφτηκες	προδιαγραφήκατε & προδιαγραφτήκατε
Γ	προδιαγράφηκε & προδιαγράφτηκε & προδιεγράφη λόγ.	προδιαγράφηκαν & προδιαγράφτηκαν & προδιεγράφησαν λόγ. & προδιαγραφήκανε προφ. & προδιαγραφτήκανε προφ.

Αόριστος-Υποτακτική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	προδιαγραφτώ & προδιαγραφώ	προδιαγραφούμε & προδιαγραφτούμε
Β	προδιαγραφείς & προδιαγραφτείς	προδιαγραφείτε & προδιαγραφτείτε
Γ	προδιαγραφεί & προδιαγραφτεί	προδιαγραφούν & προδιαγραφτούν & προδιαγραφούνε προφ. & προδιαγραφτούνε προφ.

Αόριστος-Προστακτική

	Ενικός	Πληθυντικός
Β	προδιαγράψου	προδιαγραφείτε & προδιαγραφτείτε

Αόριστος-Απαρέμφατο

προδιαγραφεί & προδιαγραφτεί

Παρατατικός-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	προδιαγραφόμουν & προδιαγραφόμουνα προφ.	προδιαγραφόμασταν & προδιαγραφόμαστε
Β	προδιαγραφόσουν & προδιαγραφόσουνα προφ.	προδιαγραφόσασταν & προδιαγραφόσαστε προφ.
Γ	προδιαγραφόταν & προδιαγραφότανε προφ.	προδιαγράφονταν & προδιαγραφόντανε προφ. & προδιαγραφόντουσαν προφ.

Παρακείμενος-Μετοχή

προδιαγραμμένος

Συνώνυμα - Αντίθετα

προδιαγράφω ρήμ.

Σ: προκαθορίζω

Προθήματα - Επιθήματα

προ- [pro]

πρό- [pró] όταν ο τόνος ανεβαίνει στο αʹ συστατικό

Προέρχεται από την αρχαία πρόθεση προ.

1. Έξω ή μπροστά

Το προ- σχηματίζει ουσιαστικά που δηλώνουν ότι κάτι βρίσκεται τοποθετημένο έξω ή μπροστά από κάτι άλλο. Για παράδειγμα, το προάστιο είναι η περιοχή που βρίσκεται λίγο έξω από την πόλη.

προάστιο, προαύλιο, προγούλι, προθάλαμος, πρόθεμα (γραμμ.), πρόθημα (γραμμ.), προμαχώνας, πρόναος, προπαραλήγουσα (γραμμ.), προπύλαια, προπύργιο, πρόσημο (μαθημ.), προσκήνιο

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΣΗΜΑΣΙΕΣ

•Ορισμένες λέξεις με το προ- δηλώνουν ότι κάτι βγαίνει προς τα έξω, ξεπερνά τα όριά του (π.χ. προεκτείνω) ή γίνεται δημόσια γνωστό (π.χ. προκηρύσσω).

προβολή	προβάλλω
προέκταση	προεκτείνω
προεξοχή	προελαύνω
προκήρυξη	προεξέχω
προώθηση	προκηρύσσω
	προτάσσω
	προχωρώ
	προωθώ

• (ιατρ.) Στο ιατρικό λεξιλόγιο, το προ- σχηματίζει όρους της ανατομίας.

προγναθισμός, προγόμφιος, προκάρδιο

2. Ανώτερη θέση

Το προ- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν κάτι που είναι πιο σημαντικό ή καλύτερο σε σχέση με άλλα όμοια. Για παράδειγμα, όταν προτιμάμε κάτι το επιλέγουμε ως καλύτερο ανάμεσα σε άλλα· όταν ένα θέμα προέχει είναι πολύ σημαντικό.

προαγωγή	προάγω
προβάδισμα	προβιβάζω
πρόκριση	προέχει
πρόοδος	προκρίνω
προτίμηση	προοδεύω
	προτιμάω/-ώ

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΗ ΣΗΜΑΣΙΑ

•Ορισμένες λέξεις με το προ- δηλώνουν ανώτερη θέση σε μια ιεραρχία. Για παράδειγμα, ο προϊστάμενος είναι ο ανώτερος υπάλληλος σε μια υπηρεσία.

3. Από πριν

Το προ- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν ότι κάτι γίνεται νωρίτερα, πριν από κάτι άλλο που λαμβάνεται ως χρονικό όριο. Για παράδειγμα, η προϋπηρεσία είναι η προηγούμενη εμπειρία που έχει κάποιος σε αντίστοιχη θέση εργασίας με αυτή που κατέχει τώρα ή που διεκδικεί.

προάγγελος	προαιώνιος, -α, -ο	προαισθάνομαι	πρόπερσι
προαγορά	προγαμιαίος, -α, -ο	προβλέπω	προχθές
προαίσθημα	προεόρτιος, -α, -ο	προγυμνάζω
πρόγευση	προμαγειρεμένος, -η, -ο	προδιαγράφω
πρόγνωση	προπτυχιακός, -ή, -ό	προειδοποιώ
πρόγονος	προτελευταίος, -α, -ο	προεξοφλώ
προγύμναση	προτηγανισμένος, -η, -ο	προκαταβάλλω
προεγγραφή
προειδοποίηση
προεξόφληση
προκαταβολή
προκάτοχος
προπάππους, προγιαγιά
προπαραμονή
προσύμφωνο
προϋπηρεσία

ΑΝΤ Τα αντίθετα σε αυτή τη σημασία σχηματίζονται με το μετα-* (π.χ. προεόρτιος ≠ μεθεόρτιος, προπτυχιακός ≠ μεταπτυχιακός).

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΗ ΣΗΜΑΣΙΑ

•Ορισμένες λέξεις με το προ- αναφέρονται σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές ή ιστορικές περιόδους. Για παράδειγμα, τα παιδιά που δεν πηγαίνουν ακόμη σχολείο είναι σε προσχολική ηλικία.

Προέλληνες	προεφηβικός, -ή, -ό
προϊστορία	προϊστορικός, -ή, -ό
	προπολεμικός, -ή, -ό
	προσχολικός, -ή, -ό
	προσωκρατικός, -ή, -ό

✔ Μερικές φορές, στον προφορικό λόγο, το προ- χρησιμοποιείται σε επανάληψη για να δηλώσει την αμέσως προηγούμενη χρονική βαθμίδα (π.χ. προπρογιαγιά, προπροπαραμονή, προπροτελευταίος).

δια- [δia] ή [δi͜a]

διά- [δiá] ή [δi͜á] όταν ο τόνος ανεβαίνει στο αʹ συστατικό
δι- [δi] πριν από φωνήεν

Προέρχεται από την πρόθεση διά.

1. Διαμέσου

Το δια- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν κίνηση μέσα από κάτι ή από τη μία άκρη ως την άλλη. Για παράδειγμα, η βελόνα διαπερνά ένα ύφασμα όταν το τρυπάει από τη μία όψη και βγαίνει από την άλλη· το τρένο διέρχεται από ένα σταθμό όταν περνάει από αυτόν· στη γεωμετρία, η διαγώνιος είναι η ευθεία που ενώνει δύο γωνίες (κορυφές) ενός τετραγώνου.

διάβαση	διαβατάρικος, -η, -ο (λογοτ.)	διαβαίνω
διαβατήριο	διαγώνιος, -α, -ο	διακτινίζομαι
διαγώνιος	διαπεραστικός, -ή, -ό	διαπερνώ
διάδρομος		διαπλέω
διάμεσος		διατρέχω
διάπλους		διέρχομαι
διώρυγα

2. Διαίρεση ή διάλυση

Το δια- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν ότι κάτι βρίσκεται ανάμεσα σε δύο πράγματα και τα χωρίζει. Για παράδειγμα, όταν διαιρούμε κάτι το χωρίζουμε σε δύο ή περισσότερα τμήματα· το διάζωμα είναι το καθένα από τα τμήματα ενός θεάτρου που χωρίζονται μεταξύ τους με διάδρομο.

διαζύγιο	διαιρώ
διάζωμα	διακόπτω
διαίρεση	διαλύω
διαιρέτης	διαμελίζω
διάκενο	διαμερίζω
διακοπή	διατοιχίζω
διαλύτης
διαλυτικά (γραμμ.)
διατομή (τεχνολ.)

3. Μεταξύ δύο ή περισσότερων

Το δια- σχηματίζει επίθετα που δηλώνουν κάτι που γίνεται ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα όμοια στοιχεία ή σύνολα. Για παράδειγμα, οι διακρατικές σχέσεις αφορούν δύο ή περισσότερα κράτη.

διαβαλκανικός, -ή, -ό, διακοινοτικός, -ή, -ό, διακομματικός, -ή, -ό, διακρατικός, -ή, -ό, διανθρώπινος, -η, -ο, διαπολιτισμικός, -ή, -ό, διαπροσωπικός, -ή, -ό, διασυλλογικός, -ή, -ό, διασυμμαχικός, -ή, -ό, διατραπεζικός, -ή, -ό, διεθνής, -ής, -ές

✔ Δεν πρέπει να γίνεται σύγχυση με το ενδο-* σε αυτή τη χρήση. Για παράδειγμα, μία διακομματική διαμάχη γίνεται ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα κόμματα, ενώ μια ενδοκομματική διαμάχη γίνεται στο εσωτερικό ενός και μόνο κόμματος.

4. Σε μεγάλη έκταση (επιτατικό)

Το δια- σχηματίζει λέξεις (συνήθως ρήματα και τα παράγωγά τους) που δηλώνουν ότι κάτι υπάρχει ή συμβαίνει σε μεγάλη έκταση. Για παράδειγμα, διερευνούμε ένα θέμα όταν το ερευνούμε προσεκτικά και σε βάθος.

διαλεύκανση	διαπρεπής, -ής, -ές	διακατέχω
διαμοίραση	διαφωτιστικός, -ή, -ό	διαλευκαίνω
διαμοίρασμα	διερευνητικός, -ή, -ό	διαμηνύω
διαπλάτυνση	διευκρινιστικός, -ή, -ό	διαμοιράζω
διασαφήνιση		διαπλατύνω
διαστρέβλωση		διαποτίζω
διαφθορά		διαπρέπω
διαφωτισμός		διασαφηνίζω
διερεύνηση		διαστρεβλώνω
διευκρίνιση		διαστρέφω
		διασφαλίζω
		διαφθείρω
		διαφωτίζω
		διερευνώ
		διευκρινίζω

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΣΗΜΑΣΙΕΣ

•Το δια- σχηματίζει λέξεις (συνήθως ρήματα και τα παράγωγά τους) που δηλώνουν κίνηση προς όλες τις κατευθύνσεις, είτε κυριολεκτικά (π.χ. διακινώ, διασκορπίζω) είτε μεταφορικά (π.χ. διαδίδω, διατυμπανίζω).

διαδίδω, διακηρύσσω, διακινώ, διαλαλώ, διαρρέω, διασκορπίζω, διατυμπανίζω, διαφημίζω, διαχέω

•Λέξεις με το δια- δηλώνουν την κάλυψη ενός χρονικού διαστήματος (από την αρχή ως το τέλος). Για παράδειγμα, διανυκτερεύουμε σε ένα μέρος όταν περνάμε εκεί όλη τη νύχτα, ενώ λέμε ότι διαιωνίζουμε μια κατάσταση όταν την αφήνουμε να διαρκεί για απροσδιόριστα μεγάλο διάστημα.

διαιώνιση	διαχρονικός, -ή, -ό	διαιωνίζω
διανυκτέρευση		διανυκτερεύω
διαχρονικότητα		διαχειμάζω
διημέρευση		διημερεύω

▶ Το δια- προφέρεται με συνίζηση [δi͜a] σε λέξεις όπως διαβαίνω, διάβολος, διαλέγω.

Λέξεις με άλλες σημασίες

Δεν πρέπει να γίνεται σύγχυση με λέξεις που σχηματίζονται με το δι-* (από το αριθμητικό δύο) όπως δι-ατομικός.

2 Από 10

Για τους επισκέπτες του site μας, το Λεξισκόπιο έχει περιορισμό χρήσης τις 10 λέξεις ανά ημέρα. Εγγραφείτε δωρεάν στο site μας για να αποκτήσετε όριο 30 λέξεων ανά ημέρα.

Εναλλακτικά, μπορείτε να προμηθευτείτε την εφαρμογή του Λεξισκόπιου για Κινητά Λεξισκόπιο Mobile App όπου η χρήση λέξεων είναι απεριόριστη.

Neurolingo Εφαρμογές Γλωσσικής Τεχνολογίας

Είσοδος