Λεξισκόπιο: παρεξηγώ

Μάθετε για την ορθογραφία, τη μορφολογία, τον συλλαβισμό και τα συνώνυμα/αντίθετα οποιασδήποτε νεοελληνικής λέξης. Οι λέξεις παραμένουν μάταιοι ήχοι αν δεν μπορούμε να τις κατανοήσουμε.

H νέα ελληνική γλώσσα αποτελείται από ένα υπέροχο κατακλυσμό λέξεων, οι οποίες πηγάζουν στην πλειοψηφία τους από την αρχαία ελληνική. Διαμέσου των αιώνων κάποιες από τις λέξεις άρχισαν να επικαλύπτονται στο νόημα από άλλες και πολλές απέκτησαν πολλαπλές σημασίες.

Το Λεξισκόπιο παρουσιάζει πληροφορίες σχετικά με τον συλλαβισμό, τη μορφολογία (κλίση) και τα συνώνυμα και αντίθετα των λέξεων, αλλά και των πιο γνωστών φράσεων και εκφράσεων στις οποίες μια ελληνική λέξη μπορεί να μετέχει.

Εισαγάγετε τη λέξη που σας ενδιαφέρει κατωτέρω και πατήστε Αναζήτηση.

Το Λεξισκόπιο είναι ένα σύνθετο γλωσσικό εργαλείο, το οποίο παρέχει πληροφορίες για μια νεοελληνική λέξη ή φράση, συνδυάζοντας τη λειτουργικότητα του Συλλαβιστή, του Ορθογράφου, του Λημματοποιητή, του Μορφολογικού Λεξικού και του Θησαυρού Συνωνύμων-Αντιθέτων της Neurolingo.

Συλλαβισμός

πα-ρε-ξη-γώ

Μορφολογία

παρεξηγώ ρήμ.

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

Ενεστώτας-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	παρεξηγώ	παρεξηγούμε
Β	παρεξηγείς	παρεξηγείτε
Γ	παρεξηγεί	παρεξηγούν & παρεξηγούνε προφ.

Ενεστώτας-Προστακτική

	Πληθυντικός
Β	παρεξηγείτε

Ενεστώτας-Μετοχή

παρεξηγώντας

Αόριστος-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	παρεξήγησα	παρεξηγήσαμε
Β	παρεξήγησες	παρεξηγήσατε
Γ	παρεξήγησε	παρεξήγησαν & παρεξηγήσαν προφ. & παρεξηγήσανε προφ.

Αόριστος-Υποτακτική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	παρεξηγήσω	παρεξηγήσουμε & παρεξηγήσομε διαλ.
Β	παρεξηγήσεις	παρεξηγήσετε
Γ	παρεξηγήσει	παρεξηγήσουν & παρεξηγήσουνε προφ.

Αόριστος-Προστακτική

	Ενικός	Πληθυντικός
Β	παρεξήγησε	παρεξηγήσετε & παρεξηγήστε

Αόριστος-Απαρέμφατο

παρεξηγήσει

Παρατατικός-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	παρεξηγούσα	παρεξηγούσαμε
Β	παρεξηγούσες	παρεξηγούσατε
Γ	παρεξηγούσε	παρεξηγούσαν & παρεξηγούσανε προφ.

ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

Ενεστώτας-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	παρεξηγιέμαι & παρεξηγούμαι	παρεξηγιόμαστε & παρεξηγούμαστε προφ.
Β	παρεξηγείσαι & παρεξηγιέσαι	παρεξηγείστε & παρεξηγιέστε & παρεξηγιόσαστε προφ.
Γ	παρεξηγείται & παρεξηγιέται	παρεξηγιούνται & παρεξηγούνται & παρεξηγιόνται προφ.

Ενεστώτας-Προστακτική

	Πληθυντικός
Β	παρεξηγείστε & παρεξηγιέστε

Ενεστώτας-Μετοχή

παρεξηγούμενος

Αόριστος-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	παρεξηγήθηκα	παρεξηγηθήκαμε
Β	παρεξηγήθηκες	παρεξηγηθήκατε
Γ	παρεξηγήθηκε	παρεξηγήθηκαν & παρεξηγηθήκαν προφ. & παρεξηγηθήκανε προφ.

Αόριστος-Υποτακτική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	παρεξηγηθώ	παρεξηγηθούμε
Β	παρεξηγηθείς	παρεξηγηθείτε
Γ	παρεξηγηθεί	παρεξηγηθούν & παρεξηγηθούνε προφ.

Αόριστος-Προστακτική

	Ενικός	Πληθυντικός
Β	παρεξηγήσου	παρεξηγηθείτε

Αόριστος-Απαρέμφατο

παρεξηγηθεί

Παρατατικός-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	παρεξηγιόμουν & παρεξηγιόμουνα προφ. & παρεξηγούμουν προφ.	παρεξηγιόμασταν & παρεξηγιόμαστε & παρεξηγούμασταν προφ. & παρεξηγούμαστε προφ.
Β	παρεξηγιόσουν & παρεξηγιόσουνα προφ.	παρεξηγιόσασταν & παρεξηγιόσαστε προφ.
Γ	παρεξηγιόταν & παρεξηγείτο λόγ. & παρεξηγιότανε προφ. & παρεξηγούνταν προφ.	παρεξηγιούνταν & παρεξηγιόνταν & παρεξηγούντο λόγ. & παρεξηγιόντανε προφ. & παρεξηγιόντουσαν προφ. & παρεξηγούνταν προφ.

Παρακείμενος-Μετοχή

παρεξηγημένος

Συνώνυμα - Αντίθετα

παρεξηγώ ρήμ.

Σ: παρανοώ₁, παρερμηνεύω

παρεξηγούμαι & προφ. παρεξηγιέμαι

Σ: θίγομαι, πειράζομαι

Προθήματα - Επιθήματα

παρα- [para]

παρά- [pará] όταν ο τόνος ανεβαίνει στο αʹ συστατικό
παρ- [par] πριν από φωνήεν (εκτός από την πρώτη σημασία)

Με την πρώτη σημασία προέρχεται από το επίρρημα πάρα (πρβ. πάρα πολύ), ενώ με τις υπόλοιπες σημασίες από την πρόθεση παρά.

1. Σε έντονο βαθμό (επιτατικό)

Το παρα- συνδυάζεται κυρίως με ρήματα για να σχηματίσει νέα ρήματα που δηλώνουν ότι μία πράξη γίνεται πιο πολύ από το κανονικό. Για παράδειγμα, όταν παραγεμίζω κάτι το γεμίζω υπερβολικά.

παρααργώ, παραβράζω, παραγεμίζω, παραγκρινιάζω, παρακάθομαι, παρακαπνίζω, παρανευριάζω, παραπιέζω, παραπίνω, παρατραβάω/-ώ, παρατρώω, παραφορτώνω, παραφουσκώνω

⇨ Για άλλα αʹ συστατικά που δηλώνουν επίταση βλ. γαϊδουρο-*, θεο-*, καρα-*, κατα-*, ολο-*, παν-*, πεντα-*, περι-*, σκυλο-*, τετρα-*, τρι-*, χιλιο-*.

2. Δίπλα ή παράλληλα

Το παρα- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν ότι κάτι βρίσκεται δίπλα σε κάτι άλλο ή παράλληλα με αυτό. Για παράδειγμα, ένα παραθαλάσσιο χωριό βρίσκεται δίπλα στη θάλασσα.

παρακλάδι	παραδουνάβιος, -α, -ο	παραπλέω
παραλήγουσα (γραμμ.)	παραθαλάσσιος, -α, -ο
παράνυμφος	παρακαθήμενος, -η, -ο
παρανυχίδα (και παρωνυχίδα)	παράκεντρος, -η, -ο
παραφυάδα	παράκτιος, -α, -ο
	παραλίμνιος, -α, -ο
	παραμεθόριος, -α, -ο
	παραμεσόγειος, -α, -ο
	παράπλευρος, -η, -ο

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΣΗΜΑΣΙΕΣ

•Ορισμένες λέξεις με το παρα- δηλώνουν βοηθητική λειτουργία, αντικατάσταση ή υποκατάσταση σε κάποιο ρόλο. Για παράδειγμα, η παραμάνα αναλαμβάνει το μεγάλωμα παιδιών που δεν είναι δικά της.

παραγιός, παρακόρη, παραμάγειρας, παραμάνα, παραπαίδι, παραπόρτι, παρεκκλήσι

•Ορισμένες λέξεις με το παρα- δηλώνουν σύγκριση ή αντιπαράθεση. Για παράδειγμα, δύο παραπλήσια αντικείμενα είναι σχεδόν ίδια (όχι απόλυτα όμοια), ενώ όταν παραβγαίνουμε στο τρέξιμο, συναγωνιζόμαστε ποιος τρέχει πιο γρήγορα.

παραπλήσιος, -α, -ο	παραβάλλω
παρεμφερής, -ής, -ές	παραβγαίνω
παρόμοιος, -α, -ο	παραθέτω

3. Εκτός αποδεκτών ορίων

Το παρα- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν κάτι που είναι έξω από τα αποδεκτά όρια, που είναι περιθωριακό ή και παράνομο. Για παράδειγμα, η παραοικονομία αναπτύσσεται έξω από τα αποδεκτά πλαίσια της οικονομίας και η παραλογοτεχνία είναι αυτή που ξεπερνά τα αποδεκτά όρια της λογοτεχνίας.

παρακράτος	παρακρατικός, -ή, -ό
παραλογοτεχνία	παραφυσικός, -ή, -ό
παραοικονομία
παραπαιδεία
παραπολιτική
παραφιλολογία
παραψυχολογία
παρεμπόριο

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΗ ΣΗΜΑΣΙΑ

•Το παρα- σχηματίζει επίσης λέξεις που δηλώνουν ότι μια ενέργεια οδηγεί σε κάτι εσφαλμένο. Για παράδειγμα, όταν παραπληροφορώ κάποιον ηθελημένα δεν του δίνω τις σωστές πληροφορίες.

παρανόηση	παράφωνος, -η, -ο	παρακούω
παραπληροφόρηση		παρανοώ
παραφωνία		παραπλανώ
παρεξήγηση		παραπληροφορώ
παρετυμολογία		παρεξηγώ

4. Αντίθεση, στέρηση

Το παρα- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν την αποφυγή ή τη στέρηση μιας ιδιότητας. Μερικές φορές χρησιμοποιείται για το σχηματισμό αντιθέτων. Για παράδειγμα, μία πράξη είναι παράνομη όταν δεν είναι νόμιμη.

παραίτηση	παράνομος, -η, -ο	παραιτούμαι
παράκαμψη	παράτυπος, -η, -ο	παρακάμπτω
παρανομία		παρανομώ
παρατυπία

εκ- [ek]

έκ- [ék] όταν ο τόνος ανεβαίνει στο αʹ συστατικό
εξ- [eks] και έξ- [éks] πριν από φωνήεν

Προέρχεται από την αρχαία πρόθεση εκ.

1. Προς τα έξω

Το εκ- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν κίνηση προς τα έξω. Για παράδειγμα, όταν ένα τρένο εκτροχιάζεται βγαίνει έξω από την τροχιά του, ενώ με την εκπνοή αφήνουμε τον αέρα να βγει από τα πνευμόνια μας.

εκπνοή	εκπαραθυρώνω
εκροή	εκστομίζω
εκφορά	εκσφενδονίζω
εξαγωγή	εκτοξεύω
εξιτήριο	εκτροχιάζω
έξοδος	εξάγω
	εξέρχομαι

ΑΝΤ Τα αντίθετα σε αυτή τη σημασία σχηματίζονται με το εισ-* (π.χ. εξέρχομαι ≠ εισέρχομαι, εκπνοή ≠ εισπνοή).

2. Εκτός ορίων

Το εκ- σχηματίζει επίθετα που δηλώνουν ότι κάτι βρίσκεται ή κινείται εκτός κάποιων ορίων. Για παράδειγμα, μία έκνομη πράξη είναι έξω από το νόμο, παράνομη, ενώ όταν καταθέτουμε κάτι εκπρόθεσμα το καταθέτουμε μετά τη λήξη της προθεσμίας.

έκνομος, -η, -ο, εκπρόθεσμος, -η, -ο, έκρυθμος, -η, -ο

ΑΝΤ Τα αντίθετα σε αυτή τη σημασία σχηματίζονται με το εν-* (π.χ. έκνομος ≠ έννομος, εκπρόθεσμος ≠ εμπρόθεσμος).

3. Απομάκρυνση, αφαίρεση

Το εκ- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν την απομάκρυνση ή την αφαίρεση ενός πράγματος από κάτι άλλο. Για παράδειγμα, ο εκπατρισμός είναι η απομάκρυνση από την πατρίδα ή η εγκατάλειψή της· όταν κανείς εκριζώνει ένα δέντρο το αφαιρεί μαζί με τις ρίζες του από το έδαφος.

εκπατρισμός	εκθεμελιώνω
εκπωμάτιση	εκθρονίζω
εκφυλισμός	εκριζώνω
εκχιονισμός	εκτοπίζω
εκχύμωση	εκφορτώνω
εξαερισμός	εκχερσώνω
εξαέρωση

4. Απόκτηση ιδιότητας

Το εκ- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν ότι κάτι μεταβάλλεται αποκτώντας μια ιδιότητα που δεν είχε παλιότερα. Για παράδειγμα, με τον εκσυγχρονισμό κάτι παλιό αποκτά σύγχρονα χαρακτηριστικά· όταν εκλαϊκεύουμε μια επιστημονική θεωρία τη διατυπώνουμε με απλά λόγια για να την καταλαβαίνουν όλοι.

εκδημοκρατισμός	εκθηλύνω
εκθήλυνση	εκκενώνω
εκκένωση	εκλαϊκεύω
εκλαΐκευση	εκλεπτύνω
εκλατινισμός	εκμοντερνίζω
εκλέπτυνση	εκπολιτίζω
εκλογίκευση	εκσυγχρονίζω
εκμοντερνισμός	εξαθλιώνω
εκσυγχρονισμός	εξατμίζω
εξαθλίωση	εξελληνίζω
εξάτμιση	εξευρωπαΐζω
εξελληνισμός
εξευρωπαϊσμός

2 Από 10

Για τους επισκέπτες του site μας, το Λεξισκόπιο έχει περιορισμό χρήσης τις 10 λέξεις ανά ημέρα. Εγγραφείτε δωρεάν στο site μας για να αποκτήσετε όριο 30 λέξεων ανά ημέρα.

Εναλλακτικά, μπορείτε να προμηθευτείτε την εφαρμογή του Λεξισκόπιου για Κινητά Λεξισκόπιο Mobile App όπου η χρήση λέξεων είναι απεριόριστη.

Neurolingo Εφαρμογές Γλωσσικής Τεχνολογίας

Είσοδος