Λεξισκόπιο: καταφρονώ

Μάθετε για την ορθογραφία, τη μορφολογία, τον συλλαβισμό και τα συνώνυμα/αντίθετα οποιασδήποτε νεοελληνικής λέξης. Οι λέξεις παραμένουν μάταιοι ήχοι αν δεν μπορούμε να τις κατανοήσουμε.

H νέα ελληνική γλώσσα αποτελείται από ένα υπέροχο κατακλυσμό λέξεων, οι οποίες πηγάζουν στην πλειοψηφία τους από την αρχαία ελληνική. Διαμέσου των αιώνων κάποιες από τις λέξεις άρχισαν να επικαλύπτονται στο νόημα από άλλες και πολλές απέκτησαν πολλαπλές σημασίες.

Το Λεξισκόπιο παρουσιάζει πληροφορίες σχετικά με τον συλλαβισμό, τη μορφολογία (κλίση) και τα συνώνυμα και αντίθετα των λέξεων, αλλά και των πιο γνωστών φράσεων και εκφράσεων στις οποίες μια ελληνική λέξη μπορεί να μετέχει.

Εισαγάγετε τη λέξη που σας ενδιαφέρει κατωτέρω και πατήστε Αναζήτηση.

Το Λεξισκόπιο είναι ένα σύνθετο γλωσσικό εργαλείο, το οποίο παρέχει πληροφορίες για μια νεοελληνική λέξη ή φράση, συνδυάζοντας τη λειτουργικότητα του Συλλαβιστή, του Ορθογράφου, του Λημματοποιητή, του Μορφολογικού Λεξικού και του Θησαυρού Συνωνύμων-Αντιθέτων της Neurolingo.

Συλλαβισμός

κα-τα-φρο-νώ

Μορφολογία

καταφρονώ ρήμ.

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

Ενεστώτας-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	καταφρονώ	καταφρονούμε
Β	καταφρονείς	καταφρονείτε
Γ	καταφρονεί	καταφρονούν & καταφρονούνε προφ.

Ενεστώτας-Προστακτική

	Πληθυντικός
Β	καταφρονείτε

Ενεστώτας-Μετοχή

καταφρονώντας

Αόριστος-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	καταφρόνησα	καταφρονήσαμε
Β	καταφρόνησες	καταφρονήσατε
Γ	καταφρόνησε	καταφρόνησαν & καταφρονήσαν προφ. & καταφρονήσανε προφ.

Αόριστος-Υποτακτική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	καταφρονήσω	καταφρονήσουμε & καταφρονήσομε διαλ.
Β	καταφρονήσεις	καταφρονήσετε
Γ	καταφρονήσει	καταφρονήσουν & καταφρονήσουνε προφ.

Αόριστος-Προστακτική

	Ενικός	Πληθυντικός
Β	καταφρόνησε	καταφρονήσετε & καταφρονήστε

Αόριστος-Απαρέμφατο

καταφρονήσει

Παρατατικός-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	καταφρονούσα	καταφρονούσαμε
Β	καταφρονούσες	καταφρονούσατε
Γ	καταφρονούσε	καταφρονούσαν & καταφρονούσανε προφ.

ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

Ενεστώτας-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	καταφρονούμαι	καταφρονούμαστε προφ.
Β	καταφρονείσαι	καταφρονείστε
Γ	καταφρονείται	καταφρονούνται

Ενεστώτας-Προστακτική

	Πληθυντικός
Β	καταφρονείστε

Ενεστώτας-Μετοχή

καταφρονούμενος

Αόριστος-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	καταφρονέθηκα & καταφρονήθηκα	καταφρονεθήκαμε & καταφρονηθήκαμε
Β	καταφρονέθηκες & καταφρονήθηκες	καταφρονεθήκατε & καταφρονηθήκατε
Γ	καταφρονέθηκε & καταφρονήθηκε	καταφρονέθηκαν & καταφρονήθηκαν & καταφρονεθήκανε προφ. & καταφρονηθήκανε προφ.

Αόριστος-Υποτακτική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	καταφρονεθώ & καταφρονηθώ	καταφρονεθούμε & καταφρονηθούμε
Β	καταφρονεθείς & καταφρονηθείς	καταφρονεθείτε & καταφρονηθείτε
Γ	καταφρονεθεί & καταφρονηθεί	καταφρονεθούν & καταφρονηθούν & καταφρονεθούνε προφ. & καταφρονηθούνε προφ.

Αόριστος-Προστακτική

	Ενικός	Πληθυντικός
Β	καταφρονήσου	καταφρονεθείτε & καταφρονηθείτε

Αόριστος-Απαρέμφατο

καταφρονεθεί & καταφρονηθεί

Παρατατικός-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	καταφρονούμουν προφ.	καταφρονούμασταν προφ. & καταφρονούμαστε προφ.
Β	---	---
Γ	καταφρονείτο λόγ. & καταφρονούνταν προφ.	καταφρονούντο λόγ. & καταφρονούνταν προφ.

Παρακείμενος-Μετοχή

καταφρονεμένος

Συνώνυμα - Αντίθετα

καταφρονώ ρήμ.

Σ: περιφρονώ₂ Α: καταδέχομαι

Προθήματα - Επιθήματα

κατα- [kata]

κατά- [katá] όταν ο τόνος ανεβαίνει στο αʹ συστατικό
κατ- [kat-] και κάτ- [kát-] πριν από φωνήεν
καθ- [kaθ-] και κάθ- [káθ-] παλαιότερα, πριν από δασυνόμενο φωνήεν

Προέρχεται από την πρόθεση κατά.

1. Προς τα κάτω

Το κατα- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν ότι μία κίνηση γίνεται με κατεύθυνση προς τα κάτω. Για παράδειγμα, όταν καταδύομαι βουτάω, βυθίζομαι στο νερό.

κατάβαση	καταχθόνιος, -α, -ο	καταβιβάζω
καταβίβαση		καταρρέω
καταρροή		καταχωνιάζω
κατηφόρα		κατέρχομαι
κατολίσθηση		κατοπτεύω

ΑΝΤ Τα αντίθετα σε αυτή τη σημασία σχηματίζονται με το ανα-* (π.χ. κατέρχομαι ≠ ανέρχομαι, κατάβαση ≠ ανάβαση).

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΣΗΜΑΣΙΕΣ

•Ορισμένες λέξεις με το κατα- έχουν μεταφορική σημασία.

καταναγκασμός	καταναγκαστικός, -ή, -ό	καταναγκάζω
καταπίεση	καταπιεστικός, -ή, -ό	καταπιέζω

•Το κατα- μπορεί να δηλώνει ότι κάτι μειώνεται, γίνεται λιγότερο οξύ. Για παράδειγμα, το φάρμακο καταπραΰνει τον πόνο.

καταλαγιάζω, καταπραΰνω

•Σε ορισμένες περιπτώσεις, το κατα- δηλώνει τοποθέτηση σε σειρά, ταξινόμηση κτλ. Για παράδειγμα, τα δεδομένα καταχωρίζονται στη μνήμη του υπολογιστή.

καταγράφω, καταμετράω/-ώ, κατανέμω, κατατάσσω, καταχωρίζω (και καταχωρώ)

2. Σε έντονο βαθμό (επιτατικό)

Το κατα- σχηματίζει ρήματα και επίθετα που δηλώνουν ότι κάτι συμβαίνει ή υπάρχει σε πολύ μεγάλο βαθμό. Για παράδειγμα, όταν καταγοητεύω κάποιον τον γοητεύω πάρα πολύ, ενώ ο καταγάλανος ουρανός είναι πάρα πολύ γαλανός και καθαρός.

καταγάλανος, -η, -ο	καταβυθίζω
κατακαημένος, -η, -ο	καταγοητεύω
κατακαίνουριος, -η, -ο / κατακαίνουργος, -η, -ο	κατακερματίζω
κατακίτρινος, -η, -ο	κατακλέβω
κατακόκκινος, -η, -ο	κατακόβω
κατάλευκος, -η, -ο	κατακοκκινίζω
καταπράσινος, -η, -ο	κατακυριεύω
κάτασπρος, -η, -ο	κατατρομάζω
καταφανής, -ής, -ές	καταχειροκροτώ

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΗ ΣΗΜΑΣΙΑ

•Το κατα- δηλώνει το μέσο ενός χρονικού διαστήματος όταν συνδυάζεται με τις λέξεις καλοκαίρι, μεσημέρι, χειμώνας. Για παράδειγμα, το κατακαλόκαιρο είναι η καρδιά του καλοκαιριού.

κατακαλόκαιρο, καταμεσήμερο, καταχείμωνο

⇨ Με την ίδια σημασία χρησιμοποιείται και το μεσο-* (π.χ. μεσοκαλόκαιρο, μεσοχείμωνο).

⇨ Για άλλα αʹ συστατικά που δηλώνουν επίταση βλ. γαϊδουρο-*, θεο-*, καρα-*, ολο-*, παν-*, παρα-*, πεντα-*, περι-*, σκυλο-*, τετρα-*, τρι-*, χιλιο-*.

3. Εναντίον

Το κατα- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν ενέργεια ενάντια σε κάποιον ή κάτι. Για παράδειγμα, καταψηφίζω μία πρόταση όταν την ψηφίζω αρνητικά.

καταδίκη	καταδικαστικός, -ή, -ό	καταδικάζω
κατάδικος	καταδιωκτικός, -ή, -ό	καταδιώκω
καταδίωξη	κατακριτέος, -α, -ο	κατακρίνω
κατακραυγή		καταπατώ
καταπολέμηση		καταπολεμώ
		καταψηφίζω

-φρον-

Οι λέξεις που περιέχουν το συστατικό -φρον- ή -φρων αναφέρονται στα φρονήματα, στις πεποιθήσεις ή στη συμπεριφορά κάποιου.Το συστατικό -φρον- προέρχεται από το αρχαίο ουσιαστικό φρην (= νους, μυαλό). Το συστατικό αυτό εμφανίζεται σε:

Ρήματα

-φρονώ [fronó]

Για παράδειγμα, όταν κάποιος παραφρονεί χάνει τα λογικά του, τρελαίνεται, ενώ όταν περιφρονούμε κάτι θεωρούμε ότι δεν αξίζει, δεν το εκτιμάμε.

αλλοφρονώ, καταφρονώ, ομοφρονώ, παραφρονώ, περιφρονώ, σωφρονώ (και συχνότερα σωφρονίζω), υψηλοφρονώ, φιλοφρονώ

Ουσιαστικά

-φρόνηση [frónisi]

Για παράδειγμα, η περιφρόνηση είναι η ενέργεια και το αποτέλεσμα του περιφρονώ.

καταφρόνηση, παραφρόνηση, περιφρόνηση, φιλοφρόνηση

✔ Εξαίρεση αποτελεί ο σωφρονισμός (σε -ισμός*) που είναι η ενέργεια και το αποτέλεσμα του σωφρονίζω.

Επίθετα

-φρονας [frοnas] και -φρων [fron], -φρων, -φρον

Για παράδειγμα, ο ταπεινόφρων έχει ταπεινή ιδέα για τον εαυτό του, ενώ ο μεγαλόφρων μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του.

αλλόφρων, βασιλόφρων, γενναιόφρων, εθνικόφρων, μετριόφρων, νομιμόφρων, παράφρων, σώφρων, ταπεινόφρων, υψηλόφρων

8 Από 10

Για τους επισκέπτες του site μας, το Λεξισκόπιο έχει περιορισμό χρήσης τις 10 λέξεις ανά ημέρα. Εγγραφείτε δωρεάν στο site μας για να αποκτήσετε όριο 30 λέξεων ανά ημέρα.

Εναλλακτικά, μπορείτε να προμηθευτείτε την εφαρμογή του Λεξισκόπιου για Κινητά Λεξισκόπιο Mobile App όπου η χρήση λέξεων είναι απεριόριστη.

Neurolingo Εφαρμογές Γλωσσικής Τεχνολογίας

Είσοδος