Λεξισκόπιο: διευκρινίζεται

Μάθετε για την ορθογραφία, τη μορφολογία, τον συλλαβισμό και τα συνώνυμα/αντίθετα οποιασδήποτε νεοελληνικής λέξης. Οι λέξεις παραμένουν μάταιοι ήχοι αν δεν μπορούμε να τις κατανοήσουμε.

H νέα ελληνική γλώσσα αποτελείται από ένα υπέροχο κατακλυσμό λέξεων, οι οποίες πηγάζουν στην πλειοψηφία τους από την αρχαία ελληνική. Διαμέσου των αιώνων κάποιες από τις λέξεις άρχισαν να επικαλύπτονται στο νόημα από άλλες και πολλές απέκτησαν πολλαπλές σημασίες.

Το Λεξισκόπιο παρουσιάζει πληροφορίες σχετικά με τον συλλαβισμό, τη μορφολογία (κλίση) και τα συνώνυμα και αντίθετα των λέξεων, αλλά και των πιο γνωστών φράσεων και εκφράσεων στις οποίες μια ελληνική λέξη μπορεί να μετέχει.

Εισαγάγετε τη λέξη που σας ενδιαφέρει κατωτέρω και πατήστε Αναζήτηση.

Το Λεξισκόπιο είναι ένα σύνθετο γλωσσικό εργαλείο, το οποίο παρέχει πληροφορίες για μια νεοελληνική λέξη ή φράση, συνδυάζοντας τη λειτουργικότητα του Συλλαβιστή, του Ορθογράφου, του Λημματοποιητή, του Μορφολογικού Λεξικού και του Θησαυρού Συνωνύμων-Αντιθέτων της Neurolingo.

Συλλαβισμός

δι-ευ-κρι-νί-ζε-ται

Μορφολογία

διευκρινίζω ρήμ.

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

Ενεστώτας-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	διευκρινίζω	διευκρινίζουμε & διευκρινίζομε διαλ.
Β	διευκρινίζεις	διευκρινίζετε
Γ	διευκρινίζει	διευκρινίζουν & διευκρινίζουνε προφ.

Ενεστώτας-Προστακτική

	Ενικός	Πληθυντικός
Β	διευκρίνιζε	διευκρινίζετε

Ενεστώτας-Μετοχή

διευκρινίζοντας

Αόριστος-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	διευκρίνισα	διευκρινίσαμε
Β	διευκρίνισες	διευκρινίσατε
Γ	διευκρίνισε	διευκρίνισαν & διευκρινίσαν προφ. & διευκρινίσανε προφ.

Αόριστος-Υποτακτική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	διευκρινίσω	διευκρινίσουμε & διευκρινίσομε διαλ.
Β	διευκρινίσεις	διευκρινίσετε
Γ	διευκρινίσει	διευκρινίσουν & διευκρινίσουνε προφ.

Αόριστος-Προστακτική

	Ενικός	Πληθυντικός
Β	διευκρίνισε	διευκρινίστε

Αόριστος-Απαρέμφατο

διευκρινίσει

Παρατατικός-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	διευκρίνιζα	διευκρινίζαμε
Β	διευκρίνιζες	διευκρινίζατε
Γ	διευκρίνιζε	διευκρίνιζαν & διευκρινίζαν προφ. & διευκρινίζανε προφ.

ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

Ενεστώτας-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	διευκρινίζομαι	διευκρινιζόμαστε
Β	διευκρινίζεσαι	διευκρινίζεστε & διευκρινιζόσαστε προφ.
Γ	διευκρινίζεται	διευκρινίζονται

Ενεστώτας-Προστακτική

	Πληθυντικός
Β	διευκρινίζεστε

Ενεστώτας-Μετοχή

διευκρινιζόμενος

Αόριστος-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	διευκρινίστηκα & διευκρινίσθηκα λόγ.	διευκρινιστήκαμε & διευκρινισθήκαμε λόγ.
Β	διευκρινίστηκες & διευκρινίσθηκες λόγ.	διευκρινιστήκατε & διευκρινισθήκατε λόγ.
Γ	διευκρινίστηκε & διευκρινίσθηκε λόγ.	διευκρινίστηκαν & διευκρινίσθηκαν λόγ. & διευκρινιστήκαν προφ. & διευκρινιστήκανε προφ.

Αόριστος-Υποτακτική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	διευκρινιστώ & διευκρινισθώ λόγ.	διευκρινιστούμε & διευκρινισθούμε λόγ.
Β	διευκρινιστείς & διευκρινισθείς λόγ.	διευκρινιστείτε & διευκρινισθείτε λόγ.
Γ	διευκρινιστεί & διευκρινισθεί λόγ.	διευκρινιστούν & διευκρινισθούν λόγ. & διευκρινισθούνε λόγ. & διευκρινιστούνε προφ.

Αόριστος-Προστακτική

	Ενικός	Πληθυντικός
Β	διευκρινίσου	διευκρινιστείτε & διευκρινισθείτε λόγ.

Αόριστος-Απαρέμφατο

διευκρινιστεί & διευκρινισθεί λόγ.

Παρατατικός-Οριστική

	Ενικός	Πληθυντικός
Α	διευκρινιζόμουν & διευκρινιζόμουνα προφ.	διευκρινιζόμασταν & διευκρινιζόμαστε
Β	διευκρινιζόσουν & διευκρινιζόσουνα προφ.	διευκρινιζόσασταν & διευκρινιζόσαστε προφ.
Γ	διευκρινιζόταν & διευκρινιζότανε προφ.	διευκρινίζονταν & διευκρινιζόντανε προφ. & διευκρινιζόντουσαν προφ.

Παρακείμενος-Μετοχή

διευκρινισμένος

Συνώνυμα - Αντίθετα

διευκρινίζω ρήμ.

Σ: διασαφηνίζω, επεξηγώ, αποσαφηνίζω, ξεκαθαρίζω₁

Προθήματα - Επιθήματα

δια- [δia] ή [δi͜a]

διά- [δiá] ή [δi͜á] όταν ο τόνος ανεβαίνει στο αʹ συστατικό
δι- [δi] πριν από φωνήεν

Προέρχεται από την πρόθεση διά.

1. Διαμέσου

Το δια- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν κίνηση μέσα από κάτι ή από τη μία άκρη ως την άλλη. Για παράδειγμα, η βελόνα διαπερνά ένα ύφασμα όταν το τρυπάει από τη μία όψη και βγαίνει από την άλλη· το τρένο διέρχεται από ένα σταθμό όταν περνάει από αυτόν· στη γεωμετρία, η διαγώνιος είναι η ευθεία που ενώνει δύο γωνίες (κορυφές) ενός τετραγώνου.

διάβαση	διαβατάρικος, -η, -ο (λογοτ.)	διαβαίνω
διαβατήριο	διαγώνιος, -α, -ο	διακτινίζομαι
διαγώνιος	διαπεραστικός, -ή, -ό	διαπερνώ
διάδρομος		διαπλέω
διάμεσος		διατρέχω
διάπλους		διέρχομαι
διώρυγα

2. Διαίρεση ή διάλυση

Το δια- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν ότι κάτι βρίσκεται ανάμεσα σε δύο πράγματα και τα χωρίζει. Για παράδειγμα, όταν διαιρούμε κάτι το χωρίζουμε σε δύο ή περισσότερα τμήματα· το διάζωμα είναι το καθένα από τα τμήματα ενός θεάτρου που χωρίζονται μεταξύ τους με διάδρομο.

διαζύγιο	διαιρώ
διάζωμα	διακόπτω
διαίρεση	διαλύω
διαιρέτης	διαμελίζω
διάκενο	διαμερίζω
διακοπή	διατοιχίζω
διαλύτης
διαλυτικά (γραμμ.)
διατομή (τεχνολ.)

3. Μεταξύ δύο ή περισσότερων

Το δια- σχηματίζει επίθετα που δηλώνουν κάτι που γίνεται ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα όμοια στοιχεία ή σύνολα. Για παράδειγμα, οι διακρατικές σχέσεις αφορούν δύο ή περισσότερα κράτη.

διαβαλκανικός, -ή, -ό, διακοινοτικός, -ή, -ό, διακομματικός, -ή, -ό, διακρατικός, -ή, -ό, διανθρώπινος, -η, -ο, διαπολιτισμικός, -ή, -ό, διαπροσωπικός, -ή, -ό, διασυλλογικός, -ή, -ό, διασυμμαχικός, -ή, -ό, διατραπεζικός, -ή, -ό, διεθνής, -ής, -ές

✔ Δεν πρέπει να γίνεται σύγχυση με το ενδο-* σε αυτή τη χρήση. Για παράδειγμα, μία διακομματική διαμάχη γίνεται ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα κόμματα, ενώ μια ενδοκομματική διαμάχη γίνεται στο εσωτερικό ενός και μόνο κόμματος.

4. Σε μεγάλη έκταση (επιτατικό)

Το δια- σχηματίζει λέξεις (συνήθως ρήματα και τα παράγωγά τους) που δηλώνουν ότι κάτι υπάρχει ή συμβαίνει σε μεγάλη έκταση. Για παράδειγμα, διερευνούμε ένα θέμα όταν το ερευνούμε προσεκτικά και σε βάθος.

διαλεύκανση	διαπρεπής, -ής, -ές	διακατέχω
διαμοίραση	διαφωτιστικός, -ή, -ό	διαλευκαίνω
διαμοίρασμα	διερευνητικός, -ή, -ό	διαμηνύω
διαπλάτυνση	διευκρινιστικός, -ή, -ό	διαμοιράζω
διασαφήνιση		διαπλατύνω
διαστρέβλωση		διαποτίζω
διαφθορά		διαπρέπω
διαφωτισμός		διασαφηνίζω
διερεύνηση		διαστρεβλώνω
διευκρίνιση		διαστρέφω
		διασφαλίζω
		διαφθείρω
		διαφωτίζω
		διερευνώ
		διευκρινίζω

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΣΗΜΑΣΙΕΣ

•Το δια- σχηματίζει λέξεις (συνήθως ρήματα και τα παράγωγά τους) που δηλώνουν κίνηση προς όλες τις κατευθύνσεις, είτε κυριολεκτικά (π.χ. διακινώ, διασκορπίζω) είτε μεταφορικά (π.χ. διαδίδω, διατυμπανίζω).

διαδίδω, διακηρύσσω, διακινώ, διαλαλώ, διαρρέω, διασκορπίζω, διατυμπανίζω, διαφημίζω, διαχέω

•Λέξεις με το δια- δηλώνουν την κάλυψη ενός χρονικού διαστήματος (από την αρχή ως το τέλος). Για παράδειγμα, διανυκτερεύουμε σε ένα μέρος όταν περνάμε εκεί όλη τη νύχτα, ενώ λέμε ότι διαιωνίζουμε μια κατάσταση όταν την αφήνουμε να διαρκεί για απροσδιόριστα μεγάλο διάστημα.

διαιώνιση	διαχρονικός, -ή, -ό	διαιωνίζω
διανυκτέρευση		διανυκτερεύω
διαχρονικότητα		διαχειμάζω
διημέρευση		διημερεύω

▶ Το δια- προφέρεται με συνίζηση [δi͜a] σε λέξεις όπως διαβαίνω, διάβολος, διαλέγω.

Λέξεις με άλλες σημασίες

Δεν πρέπει να γίνεται σύγχυση με λέξεις που σχηματίζονται με το δι-* (από το αριθμητικό δύο) όπως δι-ατομικός.

ευ- [ef] ή [ev]

εύ- [éf] ή [év] όταν ο τόνος ανεβαίνει στο αʹ συστατικό

Προέρχεται από το αρχαίο επίρρημα ευ (= καλά).

1. Εύκολα

Το ευ- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν ότι μία ενέργεια γίνεται με ευκολία. Για παράδειγμα, κάτι ευανάγνωστο είναι εύκολο να διαβαστεί.

ευαισθησία	ευαίσθητος, -η, -ο
ευκινησία	ευανάγνωστος, -η, -ο
ευπάθεια	ευαπόδεικτος, -η, -ο
ευπιστία	ευέλικτος, -η, -ο
ευστροφία	ευέξαπτος, -η, -ο
ευσυγκινησία	εύθραυστος, -η, -ο
	ευκίνητος, -η, -ο
	ευπαθής, -ής, -ές
	ευπροσάρμοστος, -η, -ο
	εύστροφος, -η, -ο
	ευσυγκίνητος, -η, -ο
	εύφλεκτος, -η, -ο
	εύχρηστος, -η, -ο

ΑΝΤ Τα αντίθετα στη συγκεκριμένη σημασία σχηματίζονται με το δυσ-* (π.χ. ευκίνητος ≠ δυσκίνητος).

2. Καλά, ευχάριστα

Το ευ- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν ότι κάτι είναι θετικό ή ευχάριστο. Για παράδειγμα, όταν υπάρχουν ευοίωνες προβλέψεις για ένα σχέδιο τότε όλα δείχνουν ότι θα πάει καλά.

ευθυμία	εύηχος, -η, -ο	ευπρεπίζω
ευπρέπεια	εύθυμος, -η, -ο	ευωδιάζω
ευστάθεια	εύμορφος, -η, -ο
ευφωνία	ευοίωνος, -η, -ο
ευωδία	εύοσμος, -η, -ο
	ευπρεπής, -ής, -ές
	εύστοχος, -η, -ο
	ευσυνείδητος, -η, -ο
	εύφημος, -η, -ο (κυρίως στη φράση εύφημος μνεία)

ΑΝΤ Τα αντίθετα στη συγκεκριμένη σημασία σχηματίζονται με το δυσ-* (π.χ. ευθυμία ≠ δυσθυμία) ή με το α-* (π.χ. ευστάθεια ≠ αστάθεια).

3. Σε μεγάλο βαθμό

Το ευ- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν την ύπαρξη ενός χαρακτηριστικού σε υψηλό βαθμό. Για παράδειγμα, ο ευμεγέθης έχει μεγάλο μέγεθος.

ευπορία	ευειδής, -ής, -ές (= όμορφος)
ευφυΐα	ευμεγέθης, -ης, -ες
	εύπορος, -η, -ο
	εύσωμος, -η, -ο
	ευτραφής, -ής, -ές
	ευφυής, -ής, -ές

✔ Αρχικά, η λέξη εύσωμος είχε τη σημασία αυτού που έχει όμορφο σώμα, και όχι του παχουλού και μεγαλόσωμου.

9 Από 10

Για τους επισκέπτες του site μας, το Λεξισκόπιο έχει περιορισμό χρήσης τις 10 λέξεις ανά ημέρα. Εγγραφείτε δωρεάν στο site μας για να αποκτήσετε όριο 30 λέξεων ανά ημέρα.

Εναλλακτικά, μπορείτε να προμηθευτείτε την εφαρμογή του Λεξισκόπιου για Κινητά Λεξισκόπιο Mobile App όπου η χρήση λέξεων είναι απεριόριστη.

Neurolingo Εφαρμογές Γλωσσικής Τεχνολογίας

Είσοδος