Λεξισκόπιο: αναδημιουργία
Μάθετε για την ορθογραφία, τη μορφολογία, τον συλλαβισμό και τα συνώνυμα/αντίθετα οποιασδήποτε νεοελληνικής λέξης. Οι λέξεις παραμένουν μάταιοι ήχοι αν δεν μπορούμε να τις κατανοήσουμε.
H νέα ελληνική γλώσσα αποτελείται από ένα υπέροχο κατακλυσμό λέξεων, οι οποίες πηγάζουν στην πλειοψηφία τους από την αρχαία ελληνική. Διαμέσου των αιώνων κάποιες από τις λέξεις άρχισαν να επικαλύπτονται στο νόημα από άλλες και πολλές απέκτησαν πολλαπλές σημασίες.
Το Λεξισκόπιο παρουσιάζει πληροφορίες σχετικά με τον συλλαβισμό, τη μορφολογία (κλίση) και τα συνώνυμα και αντίθετα των λέξεων, αλλά και των πιο γνωστών φράσεων και εκφράσεων στις οποίες μια ελληνική λέξη μπορεί να μετέχει.
Εισαγάγετε τη λέξη που σας ενδιαφέρει κατωτέρω και πατήστε Αναζήτηση.
Το Λεξισκόπιο είναι ένα σύνθετο γλωσσικό εργαλείο, το οποίο παρέχει πληροφορίες για μια νεοελληνική λέξη ή φράση, συνδυάζοντας τη λειτουργικότητα του Συλλαβιστή, του Ορθογράφου, του Λημματοποιητή, του Μορφολογικού Λεξικού και του Θησαυρού Συνωνύμων-Αντιθέτων της Neurolingo.
Συλλαβισμός
α-να-δη-μι-ουρ-γί-α
Μορφολογία
αναδημιουργία ουσ. θηλ.
| ||||||||||||||||||||||||||
Συνώνυμα - Αντίθετα
αναδημιουργία ουσ.
- Σ: ανακατασκευή, ανάπλαση: η αναδημιουργία του κατεστραμμένου κτιρίου
- Σ: αναγέννηση, αναβίωση2, αναζωογόνηση1: η αναδημιουργία της τέχνης
Προθήματα - Επιθήματα
ανα- [ana]
ανά- [aná] όταν ο τόνος ανεβαίνει στο αʹ συστατικό
αν- [an] και άν- [án] πριν από φωνήεν
Προέρχεται από την πρόθεση ανά.
1. Προς τα πάνω
Το ανα- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν ότι μία κίνηση γίνεται με κατεύθυνση προς τα πάνω. Για παράδειγμα, όταν αναδύομαι από το βυθό βγαίνω στην επιφάνεια του νερού.
αναβάθμιση | αναδρομικός, -ή, -ό | αναβαθμίζω |
ανάβαση | ανάδρομος, -η, -ο | αναδύομαι |
αναβάτης (θηλ. -τρια) | ανατριχιαστικός, -ή, -ό | ανασηκώνω |
ανάδυση | ανοδικός, -ή, -ό | ανατριχιάζω |
αναμαλλιάρης | ανέρχομαι | |
ανατριχίλα | ||
άνοδος |
2. Επανάληψη
Το ανα- σχηματίζει λέξεις που δηλώνουν ότι μία ενέργεια ή ένα γεγονός που είχε διακοπεί συμβαίνει πάλι από την αρχή. Για παράδειγμα, όταν αναδασώνουμε μια καμένη έκταση φυτεύουμε εκεί νέα δέντρα.
αναβαθμολόγηση | αναγεννητικός, -ή, -ό | αναβαθμολογώ |
αναβίωση | αναδασωτέος, -α, -ο | αναβαπτίζω |
αναγέννηση | αναδημιουργικός, -ή, -ό | αναβιώνω |
αναδασμός | αναδιαρθρωτικός, -ή, -ό | αναγεννώ |
αναδάσωση | αναζωογονητικός, -ή, -ό | αναδασώνω |
αναδημιουργία | αναπαραγωγικός, -ή, -ό | αναδημοσιεύω |
αναδημοσίευση | αναδιαρθρώνω | |
αναδιάρθρωση | αναδιατάσσω | |
αναδιατύπωση | αναδιατυπώνω | |
αναδιοργάνωση | αναδιοργανώνω | |
ανακατανομή | αναζωογονώ | |
αναπαραγωγή | ανακατανέμω | |
αναπαράγω |
✔ Το επίθετο αναγεννητικός αναφέρεται στο φαινόμενο της αναγέννησης, ενώ το επίθετο αναγεννησιακός αναφέρεται στην ιστορική περίοδο της Αναγέννησης.
⇨ Για άλλα αʹ συστατικά που δηλώνουν επανάληψη βλ. επανα-*, ξανα-*, ματα-*, παλιν-*.
Λέξεις με άλλες σημασίες
Δεν πρέπει να γίνεται σύγχυση με το στερητικό α-* σε λέξεις όπως αν-αλγητικός, αν-άλατος, ανα-δουλειά.
-ουργ-
Οι λέξεις που περιέχουν το συστατικό -ουργ- αναφέρονται στην έννοια του ανθρώπινου έργου ή επιτεύγματος.Το συστατικό -ουργ- προέρχεται από το αρχαίο ουσιαστικό έργον. Το συστατικό αυτό εμφανίζεται σε:
Ρήματα
-ουργώ [urγó]
Για παράδειγμα, μεγαλουργεί κάποιος όταν πραγματοποιεί σημαντικά κατορθώματα, ενώ ο γιατρός χειρουργεί κάποιον όταν του κάνει χειρουργική επέμβαση.
Ουσιαστικά
-ούργημα [úrjima]
Για παράδειγμα, κακούργημα είναι η εγκληματική πράξη, ενώ το τερατούργημα είναι μια πολύ άσχημη ή κακοφτιαγμένη κατασκευή.
-ουργία [urjía]
Για παράδειγμα, η μεταξουργία είναι η παραγωγή και επεξεργασία του μεταξιού.
-ουργός [urγós]
Για παράδειγμα, ο αμπελουργός καλλιεργεί αμπέλια, ενώ ο δραματουργός ασχολείται με τη συγγραφή θεατρικών έργων.
✔ Ο χειρουργός απαντά συνήθως ως χειρούργος. Στο Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής αναφέρεται ότι η μετακίνηση του τόνου στο χειρούργος οφείλεται σε επίδραση του λατινικού και ιταλικού τονισμού (chirurgo < chirurgus). Φαίνεται υπερβολικό να επιμένει κανείς στον τονισμό στη λήγουσα με μοναδικό επιχείρημα την αρχαιοελληνική προέλευση (χειρουργός).
Επίθετα
-ούργητος [úrγitos], -ούργητη, -ούργητο
Για παράδειγμα, αυτοδημιούργητος είναι αυτός που έχει πετύχει κοινωνικά ή οικονομικά αποκλειστικά με τις δικές του δυνάμεις.
✔ Τα περισσότερα από αυτά τα επίθετα σχηματίζονται με το στερητικό α-*.
-ούργος [úrγos], -ούργα, -ούργο
Για παράδειγμα, ο κακούργος είναι αυτός που φέρεται με ιδιαίτερη σκληρότητα και απανθρωπιά.
-ουργός [urγós], -ουργός/-ουργή, -ουργό (σπάνια χρήση)
Για παράδειγμα, η γενεσιουργός αιτία ενός φαινομένου είναι αυτή που το δημιουργεί ή που το προκαλεί, ενώ λέμε ότι ένα φάρμακο είναι θαυματουργό όταν είναι πολύ αποτελεσματικό.
1 Από 10
Για τους επισκέπτες του site μας, το Λεξισκόπιο έχει περιορισμό χρήσης τις 10 λέξεις ανά ημέρα. Εγγραφείτε δωρεάν στο site μας για να αποκτήσετε όριο 30 λέξεων ανά ημέρα.
Εναλλακτικά, μπορείτε να προμηθευτείτε την εφαρμογή του Λεξισκόπιου για Κινητά Λεξισκόπιο Mobile App όπου η χρήση λέξεων είναι απεριόριστη.
Εκτύπωση
Αποθήκευση©2005-2010 Neurolingo Ε.Ε.
English
Ελληνικά
ΑΝΤ Τα αντίθετα σε αυτή τη σημασία σχηματίζονται με το κατα-* (π.χ. άνοδος ≠ κάθοδος, ανέρχομαι ≠ κατέρχομαι).
✔ Το ρήμα ανεβαίνω προέρχεται από το αρχαιοελληνικό αναβαίνω, με επίδραση του τύπου ανέβην του αορίστου.
✔ Το ουσιαστικό ανήφορος δεν περιέχει το ανα- αλλά το ανω- ως αʹ συστατικό (προέρχεται από το ανώφορος).